51- Hz. Osman'ın Evinin Kuşatılması
52- Osman'ın, Fitne Zamanında Kur'an'a çağrı Yapması
53- Osman'ın Ölümüne Dair Rüyası ve
Sözleri
54- Osman'ın Öldürülmesi, Cenazesi,
Hilafet Süresi
51- Hz. Osman'ın
Evinin Kuşatılması
1. Hz. Osman
- - (-)
27447 (1)- Muğire b. Şu'be bildiriyor: Evi
kuşatma altındayen Osman'ın yanına girdim. Ona şöyle
dedim: "Sen ki tüm müslümanların önderisin,
ancak başına malum şeyler geldi. Sana üç teklifte bulunacağım, bunlardan birini
seç. İstersen evinden çıkıp sana muhalif olanlarla savaşırsın. Yeterince
askerin de var. Hem sen haklı iken onlar haksız. Ya da dışarıda tuttukları
kapıdan başka sana bir kapı açalım. Bu kapından çıkar, bineğine binip Mekke'ye
gidersin. Sen Mekke'deyken onlar senin kanını dökemezler. Veya Şam'a git! Orada
içlerinde Muaviye'nin de bulunduğu Şamlılar
var."
Osman şu karşılığı
verdi: "Çıkıp onlarla savaşmam konusunda, Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
sonra kanlarını dökerek ümmetinin başında duracak ilk kişi olmayı istemem.
Mekke'ye gitme konusuna gelince ise, tamam orada kanımı dökmezler. Ama Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): ''Mekke'de Kureyşli
biri ilhada (zulüm ve fitneye) sebep olacak ki tüm
insanların çekeceği azabın yarısını o çekecektir'' buyurduğunu işittim. Bu kişi
de ben olmayacağım! Şam'a gitmeme gelince, onlar Muaviye'nin
de içlerinde bulunduğu Şam ahalisidir. Ama ben hicret ettiğim yurdu ve Resulullah'a (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) olan komşuluğumu bırakıp gitmem."
[Hasen]
Heysemi (12001) der ki: "Hadisi Ahmed
b. Hanbel rivayet etmiş olup ravileri
güvenilirdir. Ne var ki Muhammed b. Abdilmelik b. Mervan'ın Muğire'den hadis
işittiğine dair bir bilgiye rastlamadım."
27448 (2)- Başka bir
kanalla yukarıdaki hadisin aynısı nakledilmiştir.
2. Hz. Osman
- - (-)
27449- İbn Ebza bildiriyor: Osman'ın evi
kuşatıldığı zaman Abdullah b. ez-Zübyr ona:
"Yanımda senin için hazırladığım develer var. İstersen onlara binip
Mekke'ye git. Gelmek iseyen de yanına oraya
gitsin" dedi. Osman ise: "Hayır!" karşılığını verdi ve şöyle
devam etti: "Zira Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Nlekke'de Kureyşli Abdullah
adında bir koç (genç) ilhada (zulüm ve fitneye) sebep
olacak ki tüm müslümanların günahının yarısı onun
boynunda olacaktır'' buyurduğunu işittim."
[Sahih]
Heysemi (5703) der ki: "Hadisi, İmam Ahmed
rivayet etmiştir. Ravileri güvenilir kimselerdir. Bezzar da rivayet etmiştir."
52- Osman'ın, Fitne
Zamanında Kur'an'a çağrı Yapması
1. Hz. Osman
- - (-)
27450-Z İbrahim b. Sa'd, babasından, o da babasından bildiriyor: Hz. Osman
evini kuşatanIara: "Şayet Allah'ın Kitab'ına göre ayağıma zincir vurulması gerekiyorsa
vurun!" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric: İbn Sad
(3/69) rivayet etti.
2. Hz. Osman
- - (-)
27451 (1)- Ebu Seleme b. Abdirrahman
anlatıyor: Hz. Osman, kuşatma altındayken evinin üst tarafında durdu ve
aşağıdakilere: "Hira dağı üzerinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte benim de bulunduğum sırada dağ
sarsıldığında ayağıyla yere vurup: ''Sakin ol ey Hira!
üzerindekiler Nebi veya sıddık
veya şehit olanlardan başkası değildir'' buyurduğuna şahit olan Allah adına
bunu söylesin!" diye seslendi. Aşağıdan bazıları bunun doğru olduğunu
söyledi.
Osman: "Rıdvan biatında Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) beni Mekke müşriklerine gönderince,
ellerini gösterip: ''Bu benim elimı şu da Osman'ın
elidir'' buyurarak benim adıma biat aldığına şahit olan Allah adına bunu
söylesin" diye seslenince, aşağıdan bazıları bunun doğru olduğunu söyledi.
Osman: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Cennette bir ev karşılığında kim şu evi satın
alır da Mescid'imizi genişletmek için ona katar?''
buyurduğunda kendi paramdan o evi satın alıp Mescid'e
katarak onu genişlettiğime şahit olan Allah adına bunu söylesin" diye
seslenince, aşağıdan bazıları bunun doğru olduğunu söyledi.
Osman: "(TEbuk savaşı için) Zorluk ordusu hazırlanırken Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kim bugün kabul görecek bir harcamada bulunur?''
buyurduğunda kendi paramla ordunun ihtiyaçlarının yarısını karşıladığıma şahit
olan Allah adına bunu söylesin" diye seslenince, aşağıdan bazıları bunun
doğru olduğunu söyledi.
Osman: "Rüme kuyusunun suyu gelip geçenlerin içmesi için satın
alınmak istendiğinde kendi paramla onu satın alıp herkesin içmesi için
vakfettiğime şahit olan Allah adına bunu söylesin" diye seslenince,
aşağıdan bazıları bunun doğru olduğunu söyledi.
[Sahih]
Diğer tahric: Tirmizi (4/319-320) ve Nesai (2/124-125)
rivayet ettiler.
27452 (2)- Ebu Umame b. Sehl
der ki: Osman'ın evi kuşatma altındayken ben de onunla birlikte içerdeydim. Bir
odaya girdiğimiz zaman da üst tarafta, damda bulunanların konuşmalarını
işitirdik. Bir defasında Osman bir ihtiyacı için bir odaya girdi. Çıktığında
yüzünün rengi değişmişti. "Demin beni öldürmekle tehdit ettiklerini
işittim" dedi. Ona: "Ey Müminlerin emiri!
Allah sana yeterlidir" karşılığını verdiğimizde şöyle dedi:
"Beni ne diye
öldürecekler? Zira Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Bir
Müslümanın kanı üç durumda helal olur. Biri kişinin müslümanken dininden dönmesidir. Diğeri evlendikten sonra
zina etmesidir. Bir diğeri de haksız yere bir cana kıymasıdır.'' Vallahi ne Cahiliye'de ne de müslüman
olduktan sonra kesinlikle zina etmiş değilim. Allah bana hidayeti nasip
ettikten sonra dinimi değiştirmeyi de asla düşünmüş değilim. Birini de öldürmüş
değilim. Beni ne diye öldürecekler?"
[Sahih]
Diğer tahric: Nesai (7/91) rivayet
etti.
17217 (l)'de tekrar
etmiştir.
27453 (3)- Ubeydullah b. Adiy b. el-Hiyar bildiriyor: Osman b. Affan bana: "Yeğenim! Sen Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e yetiştin mi?" diye sorunca: "Hayır! Ama
onun ilminden, örtüsü altındaki bakire kız kadar saf ve temiz olan bir ilim ve yakin
ulaşmıştır" karşılığını verdim. Bunun üzerine Osman teşehhüd
etti ve şöyle dedi: "Allah, Muhammed'i (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) hakla gönderdi. Allah'ın ve
Resulü'nün davetine icabet edenlerden ve Muhammed"in (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) risaletine
inananlardan biri oldum. Bu yolda iki defa da hicret ettim. Nebi'in
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
damadı oldum. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e biat ettim. Allah'a yemin olsun
ki vefat edene kadar Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e ne karşı geldim, ne de herhangi
bir konuda onu aldattım."
[Sahih]
Diğer tahric: Uzun bir metinle Buhari
(5/14) rivayet etti.
27454 (4)- Ubeydullah b. Adiy b. el-Hiyar bildiriyor: Osman bana şöyle dedi: "Allah,
Muhammed'i (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
hakla gönderdi. Allah'ın ve Resulünün davetine icabet edenlerden ve
Muhammed"in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) risaletine inananlardan
biri oldum. Bu yolda iki defa da hicret ettim. Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in damadı oldum. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e biat ettim. Allah'a yemin olsun ki vefat edene
kadar Resulullah'a (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ne karşı geldim, ne de herhangi bir
konuda onu aldattım."
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari (3696, 3872) re+
27455 (5)-Z Zeyd b. Eslem, babasından
bildiriyor: Cenazelerin namazının kılındığı yerde Osman'ın muhasara altına
alınmasına şahit oldum. O kadar kalabalıktı ki taş atılsa izdihamdan birinin
kafasına düşer yere ulaşmazdı. Osman, Makam-ı Cibril'den sonra gelen kapıdan
bakıp: "Ey insanlar! Talha aranızda mı?" diye seslendi. Herkes
susunca bir daha: "Ey insanlar! Talha aranızda mı?" diye seslendi.
Ses gelmeyince bir daha: "Ey insanlar! Talha aranızda mı?" diye
seslendi. Yine cevap gelmeyince bir daha: "Ey insanlar! Talha aranızda
mı?" diye seslendi.
Dördüncüsünde Talha b. Ubeydillah kalkınca, Osman ona: "Sen burada mıydın?
Oysa bir topluluğun içinde olup da üç defa seslenmeme rağmen bana cevap
vermeyeceğini düşünmemiştim" dedi ve: "Ey Talha! Allah için söylemeni
istiyorum! Filan yerde Resulullah'la (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
birlikte bulunduğumuz ve Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
yanında ikimizden başka ashabdan kimselerin olmadığı
günü hatırlar mısın?" diye sordu. Talha: "Evet!" karşılığını
verince, Osman: "O günü Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
sana: ''Ey Talha! Her Nebiin cennette ashabından bir
arkadaşı olur. Osman b. Affan da cennette benim arkadaşım olacaktır''
buyurmuştu, değil mi?" diye sordu. Talha: "Allah şahit olsun ki öyle
oldu" dedi ve oradan ayrıldı.
[Zayıf]
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'
de (7/228, 9/91) der ki: "Hadisi bu şekliyle ise Abdullah (ibn Ahmed) rivayet etmiş olup ravilerinden Ebu Ubade ez-Zuraki metrüktur."
53- Osman'ın Ölümüne
Dair Rüyası ve Sözleri
1. Hz. Osman
- - (-)
27456 (l)-Z Osman b.
Affan'ın azatlısı Müslim Ebu Said
bildiriyor: Osman b. Affan yirmi köle azat etti. Sonra birkaç tane don getirtip
onları giydi. Oysa daha önce ne cahiliyedeyken ne de
Müslüman olduktan sonra bunlardan hiç giymemişti. Giydikten sonra da şöyle
dedi: "Dün
[Sahih
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'
de (7/232, 9/96-98) der ki: "Hadisi Abdullah ve elMüsnedu'l-kebir'de Ebu Ya'la rivayet etmiş olup ravileri
güvenilirdir."
27457 (2)-Z Osman b.
Affan'ın karısı Naile bintu'l-ferafısa
der ki: Müminlerin emirinin uykusu gelince uyudu.
Uyandıktan sonra bana: "Dışardakiler beni
öldürecek!" dedi. Ona: "Hayır! İnşaAllah iş
oraya varmayacaktır, zira müslümanlar sana sadece
sitem etmektedir" karşılığını verdim. Ancak Osman şöyle dedi:
"Rüyamda Resulullah'ı (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr'i ve Ömer'i gördüm. Bana: ''Bu
[Zayıf]
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de
(7/232) der ki: "Bunu Abdullah b. Ahmed rivayet
etmiş olup ravileri arasında tanımadıklanın
vardır."
2. Hz. Osman
- - (-)
27458- Ebu Avn el-Ensari
bildiriyor: Osman b. Affan, İbn Mes'ud'a:
"Bazı şeyleri yaptığını duyuyorum! Bu tavrından vazgeçmeyecek misin!"
deyince, İbn Mes'ud mazeret
göstermeye çalıştı. Bunun üzerine Osman ona şöyle dedi: "Yazık sana! Oysa Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Bir halife öldürülecek ve bir fırsatçı ortaya
çıkacaktır'' buyurduğunu işittim ki benim işitmem seninki gibi değildir. Burada
öldürülecek olan kişiden kasıt da Ömer değil benim. Zira Ömer'i bir kişi
öldürmüştü, ancak beni bir topluluk öldürecek."
[Sahih]
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'
de (7/227) zikretmiş ve: "Ahmed rivayet etti, ravileri güvenilirdir" demiştir.
54- Osman'ın
Öldürülmesi, Cenazesi, Hilafet Süresi
1. Hz. Osman
- - (-)
27459 (l)-Z Ebu'ı-Aliye der ki: "Kurban (Zillıkce)
ayının ilk on gününde Osman'ın kapısındaydık."
[Sahih]
27460 (2)- Ebu'ı-Aliye der ki: "Kurban (Zillıkce)
ayının ilk on gününde Osman'ın kapısındaydık."
[Sahih]
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'
de (7/232) zikretmiş ve: "Ahmed rivayet etti, ravileri Sahih'in ravileridir"
demiştir.
27461 (3)-Z Ebu Osman bildiriyor: "Osman teşrik (Kurban bayramının
ikinci, üçüncü ve dördüncü) günlerinin ortalarında öldürüldü."
[Sahih]
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de
(7/232-233) zikretmiş ve: "Ravileri
Sahih'in ravileridir" demiştir.
2. Hz. Osman
- - (-)
27462 (1)- ümeyye b. Şibl ile başkaları
bildiriyor: "Osman, on iki yıl boyunca halifelik yaptı. Öldürülmesiyle
başlayan fıtne de beş yıl sürdü."
27463 (2)- Ebu Ma'şer der ki: "Osman,
hicri otuz beş yılında Zilhicce ayının on sekizinde öldürüldü. Halifeliği on
iki yıldan on iki gün eksik bir süre sürmüştür."
27464 (3)- Abdullah b.
Muhammed b. Akil der ki: "Osman, hicri otuz beş yılında öldürüldü.
Öldürülmesiyle başlayan fitne beş yıl sürmüş, bunun dört ayı Hz. Hasan
zamanında olmuştur."
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'
de (7/232) irad etmiştir.
3. Osman
- - (-)
27465 (1)- Katade bildiriyor: "Osman öldürüldüğünde doksan veya
seksen sekiz yaşındaydı."
[Munkati']
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de
(9/99) zikretmiş ve: "Ahmed ve Taberani rivayet ettiler. Katade'ye
kadar ravileri güvenilirdir" demiştir.
27466 (2)- Katade der ki: "Osman'ın cenaze namazını kıldınp onu defneden Zübeyr oldu.
Zira Osman bunu ona vasiyet etmişti.
Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'
de (7/233) der ki: "Ravileri Sahih'in ravileridir. Ancak Katade bu
olaya yetişmiş değildir."